Interview met Anneke, directrice van KC de Rank in Heersjansdam.
“Ik ben altijd iemand geweest die een beetje buiten de kaders denkt en die op zoek gaat naar hoe het net anders kan.”
Anneke van de Pol is directeur van Kindcentrum De Rank in Heerjansdam. De afgelopen paar jaar heeft zij op KC De Rank en op KC De Notenbalk de implementatie van De Noordwijkse Methode begeleid. Aan het einde van dit schooljaar neemt Anneke na 45 jaar onderwijs afscheid van haar scholen om van haar pensioen te genieten en andere activiteiten te ontplooien. Ter ere van dit bijzondere moment hebben we haar geïnterviewd over haar ideeën over onderwijs, haar onderwijscarrière en De Noordwijkse Methode.
45 jaar onderwijs! Dat is een hele tijd. Hoe heeft je onderwijs carrière er uit gezien?
Ik ben ooit begonnen als vakleerkracht textiele werkvormen en vaardigheden op basisscholen. Nadat ik dit 16 jaar heb gedaan, ben ik bijna per ongeluk groepsleerkracht geworden in een groep 7/8 ter vervanging van de eigen leerkracht die een studie ging doen. Dit beviel wel en ik heb een aantal jaar een combinatie gemaakt van vakleerkracht textiele werkvormen en groepsleerkracht en uiteindelijk werd ik fulltime groepsleerkracht.
Vervolgens werd ik weer gevraagd als invaller, maar nu om te solliciteren als adjunct-directeur op de school waar ik werkte. Dat was daar hard nodig omdat er op de locatie 500 leerlingen zaten. Op een gegeven moment dacht ik: hé dit is eigenlijk best leuk, misschien wil ik hier wel verder in. Ik ben opleidingen gaan volgen en ben van adjunct-directeur, interim-directeur geworden, toen directeur en uiteindelijk zelfs directeur van 3 verschillende scholen! Dat was erg pittig. Ik ben toen langzaam weer gaan afbouwen. Vorig jaar was ik nog directeur van twee locaties, KC De Rank en KC de Notenbalk en dit jaar alleen nog op KC De Rank.
Nu rond je je carrière af op KC de Rank en KC De Notenbalk, die allebei met De Noordwijkse Methode werken. Wat waren de belangrijke overwegingen om hiervoor te kiezen?
Met het team van KC De Rank waren we op zoek naar een methode die aan zou sluiten op onze nieuwe visie op toekomstgericht onderwijs. Het onderwijs wat we tot dan toe gaven was vooral gericht op kennisoverdracht en we waren juist op zoek naar meer dan dat alleen. Op de NOT liepen we tegen de stand van De Noordwijkse Methode aan. Dit sprak ons erg aan en sloot perfect aan bij onze visie. Toen hebben onze andere teamleden ook een bezoekje gebracht aan de stand en hebben we met zijn allen voor De Noordwijkse Methode gekozen.
Bij KC de Notenbalk verliep dit iets anders. Daar waren we midden in het proces van visie-ontwikkeling en kwamen we steeds meer punten tegen waarvan we tegen elkaar zeiden: Dit past naadloos bij De Noordwijkse methode. Wij wilden met ons onderwijs op KC De Notenbalk dat kinderen hun ontwikkeling zelf vorm kunnen geven. Stapje voor stapje werd steeds duidelijker dat we daarin ook met De Noordwijkse Methode wilden gaan werken. Het was een heel ander proces dan bij De Rank maar dat was juist fijn. Elke school is anders en het team moet keuzes maken die echt passen bij je school.
En hoe past De Noordwijkse Methode bij jouw eigen idealen?
De Noordwijkse Methode besteed veel aandacht aan creatief denken en dat is iets dat ik heel graag wil meegeven aan de kinderen. Dat vind ik heel belangrijk, want wij leiden kinderen op voor een toekomst waar we geen idee van hebben en we moeten kinderen de juiste vaardigheden leren om zich in deze toekomst te kunnen redden.
Dat vind ik het mooie aan de Noordwijkse Methode: Het zorgt ervoor dat je als leerkracht meegaat in de ontwikkelingen van de samenleving en van de kinderen. Je zoekt bijvoorbeeld ook samen dingen uit waar je als leerkracht misschien nooit van gehoord hebt. Ik ben altijd iemand geweest die een beetje buiten de kaders denkt en die op zoek gaat naar hoe het net anders kan. En daar sluit de Noordwijkse Methode mooi op aan.
Wat zie je gebeuren bij de kinderen die werken met De Noordwijkse Methode?
Sinds we met de Noordwijkse Methode werken stellen de leerlingen heel veel vragen en leren ze eigenlijk veel dingen zonder dat ze het in de gaten hebben. Ze zijn bezig met activiteiten die verder gaan dan de bladzijde in een boek. De leerlingen zijn veel meer gemotiveerd om informatie op te zoeken. Bij uitjes buiten de school, zoals bijvoorbeeld naar het Rijksmuseum, merken ook mensen van buitenaf dat de kinderen dan zo veel over het onderwerp weten. Je ziet echt dat kinderen de leerstof veel rijker aangeboden krijgen dan wanneer de informatie alleen vanuit een boek komt. Kinderen weten veel bredere kennis te verwerven dan alleen de korte feiten en gaan veel meer de diepte van een onderwerp in.
Geven ouders ook aan dat ze verschil merken bij hun kinderen?
Je krijgt van ouders veel enthousiaste reacties terug. Je ziet dat ouders het thuis aan tafel over een thema hebben en dat kinderen uit bijvoorbeeld groep 7/8 iets hebben meegemaakt, maar ook de kinderen uit groep 5/6. Dit zijn dan soms vergelijkbare onderwerpen, die dan vanuit andere gezichtspunten en perspectieven thuis besproken worden. Dat maakt dat het gesprek hierdoor hetzelfde kan zijn, maar dat kan ook weer heel verschillend zijn. We hadden onlangs de afsluiting van het thema De Ruimte. Iedereen kreeg bij binnenkomst een raketje en er was een tentoonstelling over alles wat er geleerd was tijdens het thema. Hier kregen we ook van ouders, opa’s en oma’s terug dat ze verbaasd zijn over hoeveel de kinderen leren. Zelf zie ik dat ook bij mijn kleinkinderen die op de Notenbalk zitten (red: De Notenbalk werkt ook met De Noordwijkse Methode). Zij komen dan thuis met fantastische verhalen over het hondje Laika en wat deze allemaal eet. Dan zie je ook echt hoe kinderen zo’n thema ervaren.
Je geeft ook zelf af en toe atelierlessen. Hoe is jouw persoonlijke ervaring daarin?
Vorig jaar heb ik zelf een lessenserie gegeven. Je merkt vooral dat je je lessen steeds verder blijft ontwikkelen. Je ziet welke onderdelen van je les goed aanslaan en welke misschien wat minder. Hier pas je dan je volgende les op aan. Ik hoor dit ook van collega’s. Je blijft in ontwikkeling, dat kost soms energie, maar het geeft ook veel energie en enthousiasme als je ziet wat de kinderen allemaal meekrijgen.
Zie je dezelfde ontwikkeling bij je teamleden?
Ik merkte dat het team in het begin echt moest wennen aan het werken vanuit de kerndoelen. Ze hadden het gevoel dat ze bij elk kerndoel allerlei extra feiten moesten toevoegen. Nu kijken ze veel kritischer naar de doelen en denken ze goed na over welke leerstof ze wel aanbieden en welke niet. Net als de leerlingen ga je je als atelierleerkracht erg verdiepen in een onderwerp. Hierdoor kun je ook goed overweg met de vragen van de kinderen en is er ook ruimte om mee te bewegen met deze vragen in je les.
Het mooie aan de Noordwijkse Methode vind ik dat je het met elkaar als team doet. Daarbij word je ook ondersteund wordt door een trainer van De Noordwijkse Methode. Hierdoor krijgt iedereen de back up die je nodig hebt om je lessen goed te hebben staan. De inspiratiemomenten met het team zorgen ervoor dat iedereen ook echt enthousiast aan het thema begint. Dat zorgt voor een behoud van kwaliteit. Ik hoop dat mijn opvolger net zo enthousiast blijft en dingen gaat meenemen.
Je gaat nu met pensioen, welke boodschap wil je het onderwijs mee wil geven?
Blijf heel goed naar kinderen kijken, wat hen bezighoudt en wat hen motiveert en stimuleert. Geef het onderwijs met elkaar, zowel leerkrachten als kinderen en ouders. Blijf plezier hebben in je werk en doe dit met humor, dit is ongelooflijk belangrijk. Sommige dingen zijn wat minder belangrijk, bijvoorbeeld de vergaderingen en de manier van toetsen. Vergaderingen moeten efficiënt zijn en inhoudelijke onderwerpen hebben. Ook het toetsen van kinderen moet een middel zijn om hen te stimuleren in hun ontwikkelen, een moment om feedback te krijgen.
Dit laatste wordt door de reflectiemomenten heel goed meegenomen in De Noordwijkse Methode. Leerkrachten weten heel goed hoe kinderen zich ontwikkelen en we mogen er vertrouwen in hebben dat ze dit goed zien. Heb daarnaast ook het vertrouwen dat het goed komt met kinderen. Je moet daar als leerkracht veel voor doen, maar kinderen hebben ook veel kracht van zichzelf, dat moet je niet onderschatten.
Denk je dat je het onderwijs helemaal los kunt laten? Of ga je er nog op een andere manier mee verder?
Je blijft er altijd mee bezig, denk ik. Eigenlijk hoop ik dat ook wel, want ik heb er nog zoveel plezier in. Het is echter nu ook tijd voor een volgende stap of een volgend avontuur. Als ik iets ga doen, dan denk ik dat het wel weer iets creatiefs gaat worden, want dat heb ik vroeger met zoveel plezier gedaan. Ik gun kinderen heel veel creativiteit in hun denken en hun doen en daar heb ik vaak geen tijd voor gehad. Het zou mooi zijn om daar weer een steentje aan bij te dragen.